ناتوانی کودک در کنترل ادرار
🔹شما باید در انتظار آن باشید
که کودک، حتی هنگامی که کاملا به توالت رفتن عادت کرده است،
گهگاه ولی نه به طور منظم در زمان بیداری کنترل ادرار نداشته و شلوارش را خیس کند.
این مسأله ممکن است حتی تا سن ۵ تا ۶ سالگی نیز دیده شود.
به ویژه وقتی کودک به شدت خسته، هیجان زده یا نگران باشد.
اگر این گونه اتفاقات را نادیده بگیرید، به تدریج از تعداد این موارد کاسته خواهد شد.
🔹وقتی کودک بزرگتر می شود،
بیشتر از شما از پیش آمدن این مسایل ناراحت و رنجیده می شود.
بنابراین طبیعی است که وقتی کودک در طول روز شلوارش را خیس میکند شما عصبانی و ناراحت شوید،
ولی فریاد کشیدن و ترساندن و تنبیه کودک باعث می شود کودک بیش از پیش عصبی و ناراحت شود.
بعلاوه، این رفتار، کودک را بر می انگیزد تا با شما وارد جنگ قدرتی شود که بسیار بیش از مسأله ادرار کردن او زیان آور است.
🔹اگر کودک به خیس کردن شلوارش در طول روز ادامه می دهد
و این کار را زیاد هم انجام می دهد، دیگر نمی توانید این مسأله را نادیده بگیرید.
شما باید به کودک کمک کنید تا مشکلش را حل کند.
چه این مشکل عاطفی و روحی باشد چه فیزیکی.
اگر کودک پس از مدت ها، دوباره شروع به خیس کردن شلوارش کرد،
باید در این هنگام عفونت مجاری ادراری را در نظر بگیرید و با پزشک مشورت کنید.
همچنین ممکن است او از نظر روحی یا روانی
برای مثال به دلیل به دنیا آمدن خواهر یا برادر با یک مشکل در مدرسه یا دعوا با دوستان و همکلاسهایش مشکل داشته باشد.
✅وضعیت کودک را از نظر مشکلات پزشکی ارزیابی کنید:
کودکان زیادی را می شناسیم که برای بررسی مسائل روانی مربوط به روز ادراری مراجعه می کنند،
ولی در واقع، مسأله اصلی آنها اصلا روانی یا عاطفی نیست.
قبل از آزمودن راه های مختلف، از پزشک بخواهید کودک را کاملا از نظر پزشکی مورد معاینه قرار دهد.
علت اصلی ممکن است عفونت مجاری ادرار، کوچکی مثانه، ضعف ماهیچه ها و یا مسأله ای مرتبط با اعصاب باشد.
✅برای کنترل ادرار، ظرفیت مثانه را کنترل کنید:
در کودکان به علت آن که مثانه شان کم حجم است و یا کنترل کافی بر روی مثانه وجود ندارند، در طول روز نمی توانند ادرارشان را کنترل کنند.
البته نباید انتظار داشته باشد مثانه کودک بیش از آنچه برای سنش مناسب است، ظرفیت داشته باشد
و همواره به یاد داشته باشید که کودکان از نظر رشد فیزیکی و تکامل با یکدیگر تفاوت دارند
و بعضی زودتر و بعضی دیگر دیرتر به تکامل فیزیکی می رسند.
برای کودکان سه یا چهار ساله اصلا غیر معمول نیست که گاهی شلوارشان را خیس کنند،
زیرا آنچنان مشغول بازی و سرگرمی های مخصوص خودشان می شوند که توالت رفتن را فراموش می کنند؛
ولی اگر کودک شما همچنان بطور مداوم شلوارش را خیس می کند،
دقت کنید که چند وقت به چند وقت ادرار میکند و چقدر می تواند ادرارش را نگه دارد.
اگر کودکتان نمی تواند مدت کافی ادرارش را نگه دارد
و یا مجبور است آنقدر زود به زود به دستشویی برود که اغلب از توالت رفتن خسته می شود،
تمرین های مربوط به افزایش حجم مثانه را انجام دهید.
از روش های ارائه شده کاملا پیروی کنید.
کودک را برای افزایش زمان نگه داشتن ادرارش تحسین کنید و به او پاداش بدهید.
✅خیس کردن های عصبی را کاهش دهید:
اگر به نظر میرسد حجم و ظرفیت مثانه کودک طبیعی است؛
ولی وقتی عصبی، مشوش، یا نگران می شود شلوارش را خیس میکند،
آنگاه تمام تلاش خود را بر روی آموزش روش های کسب آرامش (Relaxation) متمرکز کنید.
خواهید دید که وقتی کودک بیاموزد که آرام باشد و آرامش داشته باشد، خودبخود کمتر خودش را خیس خواهد کرد.
از کودک بخواهید روش های کسب آرامش فوری را در مواقعی مانند هیجان، ترس و … به کار ببرد.
برای نمونه ما این روش را بر روی یکی از کودکانی که قبل از برگزاری امتحانهایش به قدری عصبی می شد که اغلب خودش را خیس می کرد، آزمایش کردیم.
او با استفاده از روش های کسب آرامش فوری در کلاس و سر جلسه امتحان موفق شد بر این مشکل غلبه کند و در امتحانهایش هم موفق تر باشد.
✅روی ترس کودک از رفتن به توالتهای دیگر کار کنید:
بعضی کودکان می ترسند از توالت های غیر از منزل خودشان استفاده کنند.
اگر کودک شما نیز با این مشکل روبروست، مطلب بعدی را مطالعه کنید.
✅کودکانی که غرق بازی می شوند و کنترل ادرار را از دست می دهند:
بعضی از کودکان وقتی مشغول بازی با دوستانشان هستند، آنقدر سرگرم می شوند
که به علامتی که مثانه برای توالت رفتن به مغز می فرستد، توجهی نمی کنند؛
راه حل این است که اهمیت توالت رفتن را طوری به کودک بفهمانید
که وقتی علامت را از مثانه اش دریافت کرد، انگیزه کافی برای متوقف کردن بازی و رفتن به توالت داشته باشد.
اگر کودک شما آنقدر بزرگ شده که بتواند به تنهایی به توالت برود
و پزشک احتمال وجود مشکلات جسمی را برای ناتوانی در کنترل ادرار رد کرده است
و اگر فکر میکنید علت اصلی خیس کردن شلوارش، غرق شدن در بازی است،
باید بکوشید انگیزه کافی در کودک ایجاد کنید، به طوری که رفتارش را تغییر دهد.
اگر فکر می کنید کودک به اندازه کافی اهمیت مساله را برای قطع کردن بازی اش درک نکرده است،
برنامه زمانی ای تنظیم کنید که کودک رأس زمانهای مشخص برای رفتن به توالت به منزل بیاید.
خودتان هم به طور جدی بر اجرای درست این برنامه نظارت کنید
تا وقتی که کودک به مرحله ای از رشد برسد که خودش بداند چه موقعی باید بازی را قطع کند و به توالت برود.
-
برای کودکی که آنقدر بزرگ شده است که اهمیت استفاده از توالت را دریابد،
توضیح دهید که اگر هنگام بازی شلوارش را خیس کند، به شما ثابت می کند که نمی تواند هم بازی کند و هم حواسش به توالت رفتن باشد.
برای او توضیح دهید این کار تنبیهی برای او نیست،
ولی تا وقتی به شما ثابت نکرده است که می تواند هنگام بازی حواسش را به توالت رفتن هم جمع کند، اجازه ندارد به آن بازی خاص بپردازد.
-
بار دیگر که کودک شلوارش را خیس کرد،
اجازه ندهید آن روز دوباره برای بازی بیرون برود یا اگر دیر وقت است، روز بعد به او اجازه بازی ندهید.
کودک را برای مدت زیادی از بازی محروم نکنید.
اگر این روش موفقیت آمیز بود، دیگر این رفتار را ادامه ندهید
و با او خیلی خونسرد و مهربان صحبت کنید، عصبانیت نشان ندهید و صدایتان را بلند نکنید.
به یاد بسپارید که نقش شما این است که به او کمک کنید تا بر مشکل خیس کردن شلوارش غلبه کند.
وقتی زمان جریمه برای پرداختن به بازی به پایان رسید،
به او اجازه دهید بازی اش را از سرگیرد، ولی هر از گاهی برای پنج دقیقه به منزل بیاید و حتی اگر ادرار ندارد، شلوارش را در بیاورد و یک دقیقه در توالت بنشیند.
از کودکتان بخواهید هر پانزده دقیقه سری به شما بزند تا نشان دهد که شلوارش را خیس نکرده است.
اگر این طور عمل نکرد، اجازه ندهید بقیه روز را در کوچه بازی کند.
هر بار که کودک برای بازبینی شلوارش به خانه آمد و دیدید خشک است،
او را تشویق کنید و بگویید حالا می تواند یک ربع ساعت دیگر به بازی بپردازد.
به تدریج، فاصله های زمانی بین آزمایش کردن های شلوار کودک را زیاد کنید
تا جایی که کودک دریابد چه موقع برای توالت رفتن باید به خانه بیاید.
همچنین با کودک به توافق برسید که روزی چند بار ادرار کند تا مثانه اش پر نشود
و بدین ترتیب، احتمال خیس کردن شلوارش را کم کند.
بکوشید دفعات خیس کردن را به طور روزانه یا هفتگی ثبت کنید
و به یاد داشته باشید که در صورت کم شدن تعداد این موارد، کودک را تشویق کنید.
در صورتی که کودک به خیس کردن شلوارش ادامه داد، یک روز دیگر او را از بازی محروم کنید و تمرین توالت رفتن را با او انجام دهید.
تجربه نشان داده است
که اکثر والدین با این روش به نتایج خوبی دست یافته اند
و دفعات کمتری شاهد خیس بودن شلوار کودکشان بوده اند.
با این حال، اگر با وجود درست عمل کردن به این روش نتیجه خوبی نگرفتید،
درباره علت ناتوانی کودکتان در کنترل ادرارش تجدید نظر کنید و در صورت لزوم، از یک متخصص کمک بخواهید.