اختلال پانیک (وحشت زدگی)، علائم و راه های درمان

اختلال پانیک (وحشت زدگی)

در اختلال پانیک فرد ناگهان و به طور غیر قابل پیش بینی احساس خفگی و تنگی نفس می کند
و دچار وحشت شدید از مرگ یا جنون می شود.
ضربان قلب و فشار خون وی به سرعت بالا رفته و در عرض ۱۰ دقیقه به اوج خود میرسد و بعد فروکش می کند.
عضلات فرد از شدت ترس شل می شوند و فرد ممکن است بیفتد،
در این حالت بدن فرد سوزن سوزن شده و گز گز می نماید و حتی ممکن است از شدت ترس بالا بیاورد.

نکته:

نکته مهم بعدی در مورد پانیک این است که در کتاب DSM-5 (انجمن روانپزشکی امریکا)،
پانیک هم به عنوان یک اختلال مجزا و هم به عنوان یک اسپسیفایر مورد استفاده قرار گرفته است.
اگر حملات پانیک غیر قابل پیش بینی باشد و در موقعیت های مختلف رخ دهد اختلال پانیک تشخیص گذاری می شود،
ولی اگر تمام حملات پانیک در یک موقعیت خاص رخ دهد از اسپسیفایر پانیک استفاده می شود،

به عنوان نمونه اگر فردی اضطراب اجتماعی داشته باشد
و در موقعیت هایی که اضطراب اجتماعی شدت گیرد،
دچار حملات پانیک می گردد،
پانیک به صورت اسپسیفایر اختلال اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد.

بنابراین برای اینکه به فرد بتوان برچسب اختلال پانیک را زد،
باید حملات به طور ناگهانی و غیر قابل پیش بینی باشند و مربوط به یک موقعیت خاص نباشند.
اگر حملات مربوط به یک موقعیت خاص باشند،
فرد می تواند از آن موقعیت خاص اجتناب کند و مطمئن باشد که دیگر دچار حملات پانیک نخواهد شد.
اما اگر حملات غیر قابل پیش بینی باشند،
فرد دائما این نگرانی را دارد که مبادا در موقعیت های مختلف و در حضور افراد دیگر دچار حمله گردد.
این نگرانی از بروز حملات پانیک باید حداقل یک ماه بعد از بروز آخرین حمله حضور داشته باشد
تا اختلال پانیک قابل تشخیص گذاری باشد.

شیوع اختلال وحشت زدگی و عوامل خطر برای ابتلا به اختلال پانیک

شیوع اختلال وحشت زدگی در زنان دوبرابر مردان است.
سن متوسط شروع اختلال ۲۰ الی ۲۴ سالگی است
لذا شیوع اختلال پانیک در بزرگسالان بیش از کودکان و نوجوانان است.

روان رنجور خویی (حالت عاطفی منفی) و حساسیت اضطرابی عوامل خطر برای ابتلا به اختلال وحشت زدگی می باشند.
منظور از حساسیت اضطرابی این است که فرد بر این باور است که نشانه های اضطراب مضر و آسیب رسان می باشند.
بهره کشی جنسی در دوران کودکی و سیگار کشیدن عوامل خطر محیطی می باشند.
معمولا اکثر افراد مبتلا به اختلال پانیک چند ماه قبل از اولین حمله پانیک رویدادهای استرس زا را تجربه نموده اند.

نود و یک درصد از بیماران دچار اختلال پانیک لااقل به یک اختلال روانی دیگر نیز دچارند.
تقریبا یک سوم افراد مبتلا به هردوی این اختلالات قبل از شروع اختلال پانیک به اختلال افسردگی اساسی دچار بوده اند
و حدود دوسوم آنها در حین یا پس از شروع افسردگی اساسی، ابتدا اختلال پانیک را تجربه می کنند.

اختلالات اضطرابی نیز در مبتلایان به اختلال پانیک شایع هستند.
۱۵ تا ۳۰ درصد افراد مبتلا به اختلال پانیک به جمعیت هراسی هم دچارند،
۲ تا ۲۰ درصد آن ها هراس اختصاصی دارند، ۱۵ تا ۳۰ درصد اختلال اضطراب فراگیر دارند،
۲ تا ۱۰ درصد این بیماران به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا هستند
و تا ۳۰ درصد آن ها از اختلال وسواسی-جبری نیز رنج می برند.

دیدگاه مکتب زیستی 

مکتب زیستی دیدگاه خاصی راجع به اختلال پانیک دارد
این که اگر بعد از تزریق لاکتات سدیم فرد بلافاصله دچار حمله پانیک شود، دارای اختلال پانیک است
و اگر اتفاقی برای وی نیفتد دارای اختلال پانیک نیست.
لاکتات سدیم بعد از تزریق در بدن تبدیل به اسید لاکتات می شود
که همان ماده ای است که در هنگام ورزش در ماهیچه ها به وجود می آید
و باعث کوفتگی عضلانی می شود.
اسید لاکتیک یا هر اسید دیگری محرک مرکز تنفس است و منجر به افزایش تعداد و عمق تنفس میگردد.

درمان اختلال پانیک

اولین درمانی که به افراد مبتلا به اختلال وحشت زدگی ارائه می شود،دارو درمانی است.

درمان های شناختی و رفتاری درمان های موثری برای اختلال پانیک هستند.
از چندین گزارش این نتیجه بر می آید که درمان های شناختی و رفتاری بر دارو درمانی صرف ارجحیت دارند.
در چندین مطالعه و گزارش معلوم شده که ترکیب شناخت درمانی یا رفتار درمانی با دارو درمانی موثر تر از هریک از این رویکردها به تنهایی است.