با توقع توجه بیش از حد کودک چگونه برخورد کنیم؟
همه مردم توقع توجه دارند
و هر کسی، از اینکه مورد توجه قرار گیرد، خشنود میشود؛
ولی بعضی کودکان، به طور مداوم از شما توجه می خواهند درست مثل گربه ای که به پای شما بپیچد.
به طوری که هر قدر هم به آنها توجه کنید، باز انتظار توجه بیشتری از شما دارند.
چرا چنین می شود؟!
اغلب، کودکی که تشنه توجه و محبت است، به اندازه کافی از جانب یکی از والدین خود مورد توجه قرار نگرفته است.
البته، قضاوت در مورد مقدار توجه کافی مشکل است؛
ولی کودک، باید احساس کند که پدر یا مادرش وقتی به آنها نیاز دارد، پیش او خواهند بود
و این احساس، باید به صورت طولانی، منظم و هر روزه در کودک ایجاد شود.
بعضی دیگر از کودکان به این دلیل انتظار توجه بیش از حد دارند که احساس ناامنی می کنند و بیش از اندازه وابسته اند.
این وابستگی، ممکن است موقتی باشد.
برای مثال: به علت مرگ یکی از اقوام، بیماری، طلاق، به دنیا آمدن خواهر یا برادر و یا مشکلی در مدرسه یا با دوستان.
همچنین، ممکن است این وابستگی دایمی تر باشد؛
زیرا در این حالت، پدر و مادر این وابستگی را با ابراز محبت های بی موردشان تشدید کرده اند.
اگر والدین، بدون چون و چرا از خرده فرمایشات کودک پیروی کنند، کودک به سرعت خواهد آموخت که همیشه انتظار داشته باشد به خواسته هایش عمل شود.
«مامان، اینو نگاه کن.»
«بابا با من بازی کن.»،
«بابا، این کار رو بکن.»،
«مامان اون کار رو بکن.»
اگر کودک توقع دارد بی وقفه، بی پایان و منحصرا به او توجه کنید، این حالت نباید و نمی تواند باقی بماند.
کلید فائق آمدن بر این مشکل این است که بدانیم، «کی» و «چگونه» به کودک توجه کنیم.
✅ وقتی کودک طلب توجه نمی کند، به او توجه زیادی بکنید.
اگر کودکتان توقع توجه بیش از حد از شما دارد فقط هنگامی که کنترل اوضاع را در دست دارید، به او توجه کنید.
به عبارتی، وقتی به کودک توجه کنید که از شما توجه نمی خواهد.
او را برای رفتار درستش تحسین کنید تا اعمال درست کودک تقویت شود.
○ زمانی را به کودکتان اختصاص دهید:
هر روز به هر یک از کودکانتان به صورت جداگانه و انحصاری توجه کنید.
حتی اگر به هر کودک، بیشتر از چند دقیقه وقت نرسد.
هنگام غذا خوردن و به ویژه زمان رفتن به رختخواب مواقع خوبی برای این کار هستند؛
ولی مهم این است که کودک بداند شما همیشه در کنار او و مراقب او هستید.
زمان بذل توجه شما اهمیت چندانی ندارد.
اگر کودک، به طور منظم از شما توجه ببیند، احساس امنیت خواهد کرد و خواهد فهمید که حامی و پشتیبان دارد.
○ اگر شما موقعی که کودک با شما کار دارد وقت ندارید،
می توانید روی یک برگه بنویسید:
«با این برگه مامان باید یک ربع وقتش را به من اختصاص دهد.»
و برگه را به کودک بدهید و به او معنای نوشته را توضیح دهید تا او بداند که چه زمانی می تواند این برگه را رو کند.
اگر کودک کوچک شما باید برای اینکه به او بپردازید صبر کند، ساعت زنگ داری را تنظیم کنید
تا وقتی ساعت زنگ می زند کودک دریابد که وقتش رسیده که به سراغ شما بیاید.
وقتی او در حال انتظار است، از او بخواهید برای زمانی که به او اختصاص دارد برنامه ریزی کند.
✅ اگر هنوز توقع توجه بیشتری دارد.
اگر احساس می کنید که نیازهای عاطفی کودکتان را برآورده کرده اید
و اطمینان دارید که هر چه در توان داشته اید برای کودک انجام داده اید؛
ولی کودک هنوز از شما توقع دارد بیش از پیش به او توجه کنید.
در این هنگام باید موقعیت خود را دوباره ارزیابی کنید
و از روش هایی برای کاهش تقاضاهای کودک استفاده کنید.
○ خواسته های کودک را نادیده بگیرید.
فرض کنید همین الان سارا کوچولو را از مدرسه آورده اید و وقت کافی برای او گذشته اید و به اندازه کافی به او توجه کرده اید.
و اکنون با کودک دیگرتان صحبت میکنید.
سارا به طور مرتب صحبت شما را قطع میکند و انتظار دارد فقط به او گوش کنید.
این حرکت سارا را نادیده بگیرید.
وقتی سارا گریه و زاری و خواهش و تمنای خود را قطع کرد، کمی به او توجه کنید و بگویید:
«هی سارا، البته من نقاشی تو رو دوست دارم، کجا یاد گرفتی؟»
در واقع، با این رفتار شما به او می آموزید که باید صبر کند تا نوبتش برسد و او باید دریابد که شما به خودش و کارهایش علاقه دارید.
○ از روش سوزن گرامافون گیر کرده استفاده کنید.
اگر بی اعتنایی با روحیه شما سازگار نیست، راه حل دیگری هم وجود دارد.
برای مثال، شما به اندازه کافی بعد از ناهار با مریم بازی کرده اید و حالا می خواهید کمی روزنامه بخوانید.
شما به «مریم گفته اید که تا شما مشغول مطالعه می شوید کمی نقاشی کند؛
ولی او هر چند دقیقه یکبار می آید و می گوید:
«ببین»!
به او بگویید که تمام نقاشی های او را وقتی روزنامه خواندنتان تمام شد، خواهید دید
از آن لحظه به بعد، پاهایتان را بر روی هم بیندازید و به کارتان مشغول شوید و اصلا به او نگاه نکنید.
هربار که از شما میخواهد به نقاشی اش نگاه کنید، بگویید:
«وقتی کارم تمام شد.»
و پاسخ خود را عوض نکنید.
مهم نیست چندبار این وضع تکرار شود، ولی شما باید همان جمله را تکرار کنید.
وقتی خواندن روزنامه تمام شد،
رو به مریم کنید و بگویید: «حالا کارم تمام شده بذار ببینم چه کشیدی؟»
✅ به کودک کمک کنید استقلال کسب کند:
اگر کودک شما احساس ناامنی میکند و نیازمند آن است که بیاموزد که چگونه مستقل عمل کند:
○ استقلال کودک را شکل دهید و تقویت کنید:
اگر کودک، عادت داشته است که به طور مداوم به دست و پای شما بپیچد و مانع از انجام کارتان شود،
در صورتی که یک بار صبر کرد که شما کارتان را تمام کنید یا منتظر شد که نوبتش برسد، او را تحسین کنید.
به کودک بگویید مثلا پنج دقیقه دیگر هم می خواهید کتاب بخوانید و سؤالش را برای پنج دقیقه دیگر نگه دارد.
وقتی کارتان تمام شد، با علاقه نشان دادن به سؤال کودک به او پاداش دهید.
از یک ساعت زنگدار (تأیید) استفاده کنید تا کودک بداند چه قدر باید منتظر شود.
در ابتدا با چند دقیقه شروع کنید و به تدریج زمان انتظار را طولانی کنید تا کودک بیاموزد که چگونه صبر کند.
○ از نمودار و پاداش استفاده کنید:
ببینید کودک در چه هنگامی بیشتر به دنبال جلب توجه شماست.
مثلا موقع درست کردن غذا یا زمانی که مهمان دارید یا قبل از خواب.
در آن زمان خاص یک سرگرمی برای او در نظر بگیرید و بگویید، در ازای تنها بازی کردن در آن زمان، امتیاز کسب خواهد کرد.
سپس با امتیازهایی که به دست می آورد، می تواند وقت شما را بخرد.
برای مثال، با هم به سینما بروید، با هم بازی کنید و…
○ دفترچه ای برای رفتار خوب داشته باشید
و در آن یادداشت کنید که چه کارهای خوبی را در روز انجام داده است.
ابتدا کودک را برای کارهای خوبش تحسین کنید یا به او پاداش دهید
و سپس، مطالب دفترچه را برای دیگر اعضای خانواده بخوانید.
○ کودک را با فعالیت هایی که نیازمند کمک والدین نباشد، آشنا کنید.
کاری را انتخاب کنید که کودک بتواند به تنهایی انجام دهد،
مثل: ورزش، نقاشی و…
○ گاهی کودک به این علت به توجه شما نیاز دارد که نگران و یا ترسیده است.
در این موقع، به آنچه کودک میخواهد بگوید، گوش کنید.
✅ به واکنش ها پاسخ دهید:
در صورتی که احساس نیاز به توجه، به علت واقعه خاصی است، باید برخورد ویژه ای با این احساس داشته باشید.
○ افراط نکنید:
هرقدر که کودک واقعا به توجه نیاز دارد، به او توجه کنید؛ ولی بکوشید توجه را از حد نگذرانید.
گرایش کودک به توجه اضافی از جانب شما، معمولا رفع می شود؛ فقط به زمان نیاز دارد.
○ اگر اتفاق غیر معمولی قرار است بیفتد،
کودک را از قبل آماده کنید به او بگویید چه چیزی قرار است اتفاق بیفتد.
ولی به کودک اجازه دهید احساساتش را بیان کند و بگوید که نگران است، حسودی می کند، خوشحال است، غمگین است و…..
○ از روش های کسب آرامش استفاده کنید.
به کودک کمک کنید به جای وابستگی به شما، به خودش متکی باشد