چه کار کنم کودکم به حرفم گوش کند؟
✅ صریح و دقیق باشید:
ما اغلب چنان گرفتار صادر کردن فرامین هستیم که نمی فهمیم چقدر از کودک انتظار داریم.
کودک ممکن است نداند معنای «اتاقت رو تمیز کن» چیست.
ممکن است معنای اتاق تمیز برای او، با انتظارات ما مطابقت نکند.
همچنین گاهی والدین چنان پشت سر هم دستوراتی صادر می کنند که کودکان قادر به یادآوری آنها نیستند.
و نهایتا اینکه گاهی والدین از کودکشان خواهش میکنند که کاری را انجام دهد،
در حالی که قصدشان این بوده است که به او بگویند که باید آن کار را انجام دهد.
🔸 کاری را که می خواهید، دقیقا با کلمات ساده و قابل فهم بیان کنید.
و آن را به صورت دقیق شرح دهید.
🔸 تعداد دستورات را محدود کنید.
بسیاری از مواقع والدین تعداد زیادی دستور را یکجا صادر می کنند!
در حدی به کودک دستور دهید که بتواند آن را حفظ کند و به خاطر آورد.
هنگامی در صورت لزوم برای او دستورات دیگری صادر کنید که آن کارها را انجام داده است.
برای مثال، اگر می خواهید اتاقش را تمیز کند
به او بگویید که چطور قدم به قدم آن را انجام دهد: «اسباب بازی هایت را جمع کن، لباس هایت را آویزان کن و…»
هنگامی که او کل کار را فهمید، می توانید صرفا به او بگویید: «برو اتاقت را تمیز کن.»
🔸 پیش از اینکه سخن بگویید، فکر کنید.
اگر می خواهید جواب نه نشنوید، به کودک امکان انتخاب ندهید،
مثلا نگویید: «می خوای همین الان اتاق رو تمیز کنی؟»
و یا «چطوره بریم دندانپزشکی؟»
می توان در عین حال که خودکامه و دیکتاتور نبود، قاطع بود.
گاهی می توانید از انگیزه دادن هم استفاده کنید،
مثلا: «شرط می بندم قبل از اینکه تا ده بشمرم از ماشین پیاده میشی!»
✅ توجه کودک را جلب کنید:
کودکان اغلب چنان غرق کارهایشان می شوند که واقعا نمی شنوند که شما چه می گویید.
برای پرهیز از چنین حالتی، اطمینان حاصل کنید که کودک می داند به او چه گفته اید.
در چشمان کودک نگاه کنید و از او بخواهید که دستورات شما را تکرار کند و بعد برای شما معنای آنها را نیز شرح دهد.
این روش همچنین در مورد کودکانی که مدت توجه کوتاهی دارند و به آسانی توجهشان منحرف می شود، مفید است.
✅ به آن چه می گویید عمل کنید و چیزی را بگویید که به آن عمل می کنید:
والدین معمولا گرفتارند و گاهی هنگامی که می خواهیم بچه ها کاری را انجام دهند،
فرض می کنیم که آن کار انجام خواهد شد و بعد آن را فراموش می کنیم.
اگر چنین نیست، اطمینان حاصل کنید که هر بار که دستوراتی را صادر می کنید، آنها را پیگیری می کنید؛
و بدین ترتیب کودکتان یاد نگیرد دستورات شما را نادیده بگیرد.
علاوه بر این، از دادن دستوراتی که واقعا لازم نیستند، اجتناب کنید.
✅ دستورات را به صورت بازی درآورید:
اغلب فرمان هایی که برای کودکانمان صادر می کنیم، زمان چندانی برای انجام دادن لازم ندارند
و اغلب، این زمان کمتر از وقتی است که صرف بحث کردن در مورد آنها می شود.
اگر از دوران خردسالی بچه ها شروع به درخواست کمک از آنها کنید،
آنها به وظایف خود به چشم یک بخش طبیعی از زندگی شان نگاه خواهند کرد.
بعدا، شما می توانید با اندازه گیری زمان پاسخ، آن را تبدیل به یک بازی کنید:
چقدر طول می کشه که رختخوابتو مرتب کنی؟
شروع می کنیم، یک، دو، سه… عالیه!
کارتو در چهار دقیقه و نیم تموم کردی،
آفرین!
واقعأ که می تونم روی کمکت حساب کنم؛
خیلی ممنون!
حالا می تونی برگردی، بازی کنی.»
با این روش مثبت به او می آموزید که کمک کردن زمان زیادی نمی برد.
✅ نظارت کنید:
برای آنکه مطمئن شوید که کودکتان از دستورات شما اطاعت می کند،
می توانید در حال انجام کار، او را زیر نظر بگیرید؛
ولی همیشه این کار را به صورت مثبت و کمک کننده انجام دهید.
اگر مایل بودید، بازرسی را بعد از پایان کار انجام دهید.
هدف این نیست که از کودک ایراد بگیرید، بلکه هدف این است که مطمئن شوید کودک دستورات شما را انجام می دهد.
بنابراین، خودتان را تبدیل به یک پلیس خشک و خشن نکنید.
تحسین کنید، تحسین، تحسین…
ما واقعا بر این باوریم که کلید انگیزه دادن به بچه ها این است که مثبت باشید:
با رفتارتان نشان دهید که از او انتظار دارید دستورات شما را اطاعت کند و زمانی که چنین کرد او را تشویق کنید:
«خیلی ممنون از این که عینک من رو آوردی. واقعا به من کمک بزرگی کردی.»
«آفرین که اتاقت رو تمیز کردی، کتابها و اسباب بازیهات رو سرجاشون گذاشتی و کمد رو بستی.»
هنگامی که می توانید، کاری را که خوب انجام شده است، با فعالیتی که کودک دوست دارد همراه کنید
و بازی را با کار به طور متناوب به کار بگیرید:
«علی، بعد از اینکه کتابهات رو مرتب کردی، برو بازی کن.»
یا «سارا، واقعا برای تمیز کردن خانه خیلی کار کردیم. بیا کمی میوه و ذرت بو داده بخوریم.»
✅ حرف گوش نکردن کودک را، پیگیری کنید:
اگر علی رغم برخورد مثبت شما، به دستوراتتان بی توجهی شده است
و یا این که پاسخ به دستورات شما، با لحنی غیر همکارانه «چرا من باید این کار رو بکنم» همراه شده است،
و به نقطه ای رسیده اید که باید با به کارگیری پی آمدهای منفی، وضعیت را تغییر دهید.
🔸از پاسخ های پنج ثانیه ای استفاده کنید.
اگر کودک شما سابقه پشت گوش انداختن دستورات شما را دارد، یک محدوده زمانی برای پاسخ دادن او معین کنید.
اگر کودک، زمانی که در حال شمردن بودید پاسخ نداده بود
و تنها زمانی شروع به پاسخ دادن کرد که شما شمردن را تمام کرده بودید، دستورات را یکبار دیگر تکرار کنید.
سپس او را وادارید که بین دو حالت یکی را انتخاب کند؛
مثلا: «علی، یا کاری را که من گفتم میکنی، یا این که به تو کمک میکنم که اونو انجام بدی و جریمه هم میشی!»
یا، سارا، باید همین الان اتاقت رو تمیز کنی و یا این که جریمه بشی و بعد اتاقت رو تمیز کنی!»
🔸دست کودک را بگیرید و او را وادار به انجام کار کنید.
اگر این راه را انتخاب می کنید،
بعد از پنج ثانیه، یکبار دیگر دستورات را تکرار کنید.
سپس دست های کودک را بگیرید و او را در موقعیت عمل قرار دهید.
مثلا اگر کودک قرار است چیزی را از روی زمین بردارد، دست کودک را بگیرید و آن را روی آن چیز قرار دهید.
بعد دست او را به محل قرار گرفتن شیء ببرید.
🔸از محرومیت موقت استفاده کنید.
او را مدتی جریمه کنید سپس از کودک بخواهید
چیزی را که از او خواسته اید، اجرا کند.
🔸از تصحیح پیش از حد استفاده کنید.
اگر کودک از دستورات شما اطاعت نمی کند،
وانمود کنید که فکر می کنید کودک نمی داند چطور باید کارش را انجام دهد
و او را وادارید که با نظارت شما، وظیفه اش را چندین بار انجام دهد