با کودکی که نمی تواند آرام بنشیند و بی قرار است چگونه رفتار کنیم؟
یادگیری آرام یکجا نشستن، یکی از سخت ترین درسهایی است که کودکان خردسال باید بیاموزند.
حتی چند دقیقه انتظار، به نظر کودک، ابدی می آید.
کودک باید بداند منظور والدین از «آرام نشستن» چیست و بسیار مهم است که والدین در مورد انتظاراتشان واقع بین باشند.
ولی حتی به یک کودک خردسال نیز می توان نشستن طولانی تر در سر میز شام، در مراسم و یا موقعیت های اجتماعی را آموزش داد.
چطور کودک آرام بنشیند
راه حل هایی که در زیر می آید، بدین منظور طراحی شده اند که چطور کودک آرام بنشیند
و در عین حال نسبت به همکاریش احساس خوبی داشته باشد.
این روش ها بدین ترتیب هستند که از راه بازی کردن وارد می شوید
و راه حل های اول برای کودکان خردسال تر و راه حل هایی که در آخر آورده شده اند، برای کودکان بزرگتر مناسب ترند.
راه حل هایی را که با سن، مهارت ها و شخصیت کودکتان سازگارتر هستند، انتخاب کنید.
✅ بشمارید و کف بزنید:
کودک نوپای خودتان را روی صندلی بنشانید
به او بگویید که می خواهید ببینید می تواند تا هنگامی که شما اعداد را می شمارید، روی صندلی آرام بنشیند یا نه.
در حالی که با انگشتانتان اعداد را نشان می دهید از یک تا پنج بشمارید.
او را تحسین کنید، در آغوش بگیرید و به او اجازه دهید که قبل از شروع مجدد، چند دقیقه در اطراف پرسه بزند.
این بار او را بنشانید و بگویید: «حاضر برای نشستن، رفتیم!»
و تا ده یا هر شماره دیگری که او برای آن آمادگی دارد، بشمارید.
مجددا موفقیت او را تحسین کنید و برایش کف بزنید، او را در آغوش بکشید و اجازه دهید که مدتی دور و بر گردش کند.
به تدریج مدت زمانی را که او می تواند روی صندلی بنشیند، افزایش دهید
و در ضمن با شمردن همراه با شادی و هیجان آشکار، در او یک حس موفقیت ایجاد کنید.
✅ برای آرام شدن از زمان سنج (تایمر) استفاده کنید:
هنگامی که کودک نوپای شما توانست به مدت شصت ثانیه در بازی بشمار و کف بزن» (قسمت بالا) دوام بیاورد، بازی را عوض کنید.
با یک زمان سنج آشپزخانه دقایق را بشمارید.
کودک در صندلیش می نشیند و به زمانسنج گوش می دهد تا زنگ آن به صدا درآید.
در این بین شما به تدریج و در عرض چند هفته مدت زمان آن را زیاد می کنید.
در مورد کودکان بزرگتر با یک جلسه آموزشی آغاز کنید:
«میخوایم ببینیم چقدر می تونی آروم بشینی»
زمان را اندازه بگیرید و نتیجه کارش را به او بازگردانید:
«حالا بیا ببینم میتونی رکوردت رو بشکنی یا نه!».
تذکر:
این بازی را به مدت خیلی طولانی انجام ندهید و آن را هر روز نیز بازی نکنید.
بازی، سرگرمی است، شکنجه نیست.
از کودک انتظار نداشته باشید که مدت طولانی آرام بنشیند و هیچ کاری انجام ندهد.
قوانین بازی را طوری ترتیب دهید که اجازه فعالیت های آرام نظیر خواندن یا بازی کردن را به کودک بدهد.
همیشه به طور متناوب به کودک اجازه دهید بین آرام نشستن ها به فعالیت های بدنی بپردازد.
✅ با ساعت مسابقه بگذارید:
به مرور که کودکتان یاد گرفت از زمان سنج (تایمر) آشپزخانه استفاده کند،
زمان سنج آشپزخانه را به موقعیت های دیگر نظیر شام خوردن نیز وارد کنید.
زمان سنج را برای یک مدت منطقی تنظیم کنید.
اگر می تواند پنج دقیقه پشت سرهم پشت میز بنشیند زمان سنج را روی پنج دقیقه تنظیم کنید.
به تدریج زمان را زیاد کنید و موفقیت های کودک را تحسین کنید.
گهگاه به او یک جایزه نظیر یک تکه اضافی از دسر بدهید.
اگر کودک پیش از به صدا درآمدن زنگ زمان سنج بلند شد،
به او بگویید که باید مجددا تلاش کند و زمان سنج را مجددا تنظیم کنید.
اگر فکر میکنید قبل از به صدا درآمدن زنگ می خواهد بلند شود، این نکته را به طور غیر مستقیم به او یادآوری کنید.
مثلا به این ترتیب که شخص دیگری را دور میز به خاطر نشستن آرام او تحسین کنید.
زمانی که دوباره نشست، کودک را تحسین کنید.
برای کودکان بسیار کوچک، شلوغش کنید و هنگامی که کودک به زمان موردنظر رسید، دست بزنید و او را تشویق کنید.
هنگامی که کودک در یک مورد موفق شد، این روش را در موارد دیگر نیز به کارگیرید.
✅ زمان گرفتن دقیق:
این مورد یک نوع دیگر از بازی مسابقه گذاشتن با ساعت برای کودکان بزرگتر است.
با استفاده از زمان سنج (تایمر) یا یک کرونومتر، به کودک اجازه دهید که خودش اهداف زمانی اش را تعیین کند.
یک نمودار کوچک بر روی یک کارت ۵ × ۳ سانتیمتری بکشید.
در روی محور افقی دقیقه ها و ثانیه ها و در روی محور عمودی، تلاشها را بنویسید.
اجازه دهید کودک خودش رکورد اهدافش را ثبت کند.
✅ مجسمه بازی کنید:
کودک را روبروی خودتان روی صندلی بنشانید و از او بخواهید که دستهایش را روی زانوهایش بگذارد.
البته کودک نفس خواهد کشید!
ولی باید سعی کند مانند مجسمه بی حرکت بماند و حتی دست ها یا بینی اش را تکان ندهد.
با تمرین، او می تواند یک دقیقه بی حرکت بنشیند و بعضی از کودکان می توانند پنج دقیقه یا بیشتر بی حرکت بمانند.
هرچند روز یک بار بازی را تکرار کنید تا آگاهی او را نسبت به کنترلش روی حرکات، بالا ببرید.
فراموش نکنید که او را به خاطر پیشرفت، هرچقدر اندک، شدیدا تحسین کنید.
✅ آرام نگاه کنید تا زمان بگذرد:
یک راه حل واقعی برای طولانی کردن زمان، ایجاد کردن موقعیتی است که نیازمند آرام نشستن است.
به تدریج به او بگویید که انتظار دارید چگونه رفتار کند.
یک مداد و یک ورق کاغذ بردارید.
برای هر زمانی که او باید آرام بنشیند یک شکل، مثلا ستاره، دایره یا یک صورت خندان بکشید.
برای مثال، ده دقیقه آرام نشستن نیازمند کشیدن ده ستاره است.
با گذشتن هر دقیقه، او باید یکی از شکل ها را رنگ کند یا هاشور بزند.
هنگامی که تمام ستاره ها با شکلها هاشور خوردند، زمان تمام شده و او بازی را برده است.
✅ فرود موفقیت آمیز:
این یک راه حل سرگرم کننده است که با آن میتوانید به صورت تصویری، به کودک خود نشان دهید که از او چه انتظاری دارید.
کودک را وادارید که وانمود کند در حال نشستن روی صندلی هواپیماست و کمربندش را هم بسته است.
به او بگویید که شما خلبان هستید و اعلام می کنید که علامت روی کمربند ایمنی «روشن» است.
این بدان معناست که او باید همانجا بنشیند. سپس چراغ کمربند را «خاموش» کنید تا بدین ترتیب کودک بتواند بلند شود و بایستد.
با تکرار این بازی، به تدریج زمان نشستن را افزایش دهید.
✅ کودک را به صندلی بچسبانید:
وانمود کنید که صندلی را قبل از اینکه کودک بنشیند، به چسب آغشته کرده اید – یا اینکه بگذارید خودش این تصور را بکند.
وقتی او را به صندلیش چسباندیده،
از او بخواهید که به دیگر اشیاء یا افرادی که همان طور به صندلیشان چسبیده اند و بسیار آرام نشسته اند، توجه کند.
✅ زمان را برگردانید:
در مورد کودکانی که در آرام نشستن مشکل دارند، انتظارات خود را دقیقا معلوم کنید.
سپس به او بگویید که برای هر دقیقه ای که آرام بنشیند، به او زمان را بر خواهید گرداند.
○ در ازای هر دقیقه خوب نشستن،
اجازه دهید یکی دو دقیقه، کاری را که دوست دارد انجام دهد. زمان را ثبت کنید.
○ کودک را به خاطر بردباریش عمیقا تحسین کنید.
○ به کودک تفهیم کنید
که در ازای دقایقی که آرام نمی نشیند، باید کار منزل بیشتری را انجام دهد،
تلویزیون تماشا نکند و… حتما از این زمان نیز یادداشت بردارید.