اعتماد به نفس
اگر بخواهیم به زبان ساده اعتماد به نفس را تعریف کنیم در پاسخ این سوال باید بگوییم که اعتماد به نفس به طور کلی به معنای اعتماد به توانایی خود برای انجام کاری است. زمانی که ما باور داریم در زمینه‌های کاری خود می‌دانیم و می‌توانیم از اعتماد به نفس خوبی برخورداریم. به عبارت دیگر شناختی که از توانایی‌ها و محدودیت‌های بیرونی درونی خود داریم اعتماد به نفس را شکل می‌دهد. این به این معنی نمی‌باشد که فردی که دارای اعتماد به نفس است از انجام هیچ کاری نمی‌ترسد بلکه آن است که بداند با وجود ترس چگونه اقدام کند که موفق بشود. Self-confidence به باورها و عملکرد ما برمی‌گردد. از میزان اعتمادی که به خود داریم تا چگونه در مسیر قدم برداریم. علم روانشناسی اعتماد به نفس را چگونگی نگرش و قضاوت فرد نسبت به خودش تعریف می‌کند. اینکه هر زمانی در زندگی رویدادی پیش آمد از عهده آن بر‌آید و هر آنچه که ضروری است انجام دهد. به خود احترام بگذارد و احساس ارزشمندی و توانمندی کند.
تفاوت عزت نفس با اعتماد به نفس و خودکارآمدی
اعتماد به نفس با خودکارآمدی و عزت نفس متفاوت است. آلبرت بندورا روانشناس معروف و دارای نظریه، خودکارآمدی را اینگونه تعریف می‌کند: “خودکارآمدی (self efficiently) به اعتقاد هر فرد بر تواناییش برای انجام مسئولیت‌ها اشاره دارد.”
عزت نفس (Self-esteem) به طور کلی به احساس ارزشمندی اشاره دارد. واژه عزت نفس اصطلاحی است که اغلب با اعتماد به نفس اشتباه گرفته می‌شود.
عزت به نفس و خود کارآمدی هر دو ریشه در تجربه دارند اما اعتماد به نفس مفهوم گسترده‌تری را در بر می‌گیرد.
راهکارهای تقویت اعتماد به نفس
برای افزایش اعتماد به نفس در قدم اول باید گذشته خود را قبول کنیم و تلاش کنیم آینده خوبی بسازیم. همه این جمله را شنیده‌ایم: “گذشته گذشته و نمی‌توان آن را تغییر داد اما آینده همچنان در انتظار ماست.” اینکه دائماً در بند گذشته بمانیم و خود را به خاطر خطاها و شکست‌های گذشته سرزنش کنیم، باعث کاهش اعتماد به نفس ما می‌شود. ما باید از این تجربیات و خطاها درس بگیریم تا در آینده به گونه‌ای متفاوت‌تر با مسائل برخورد کنیم.
- آگاهی از اهداف خود
اهداف خودتان را از زندگی بگویید و آنها را یادداشت کنید. سپس بررسی کنید و ببینید کدام اهداف واقعی و معقول است و کدام غیرمنطقی. موفقیت در اهداف کوتاه باعث می‌شود فرد تشویق شده تا برای اهداف بلند قدم بردارند. - تمرین تصمیم گیری صحیح
اینکه تمرین کنیم تصمیمات صحیح بگیریم باعث می‌شود رفته رفته به خود اطمینان بیشتری داشته باشیم. سعی کنید این توانایی را در خود پرورش دهی.د تصمیم گیری گاهی نیازمند ریسک پذیری و احساس مسئولیت است. طبق مطالعات انجام شده کودکانی که در سال‌های اولیه زندگی به آنها فرصت تصمیم‌گیری‌های مهم داده شده است از دیگر کودکانی که در این موقعیت نبوده‌اند اعتماد به نفس بیشتری دارند. - پاداش دهی به خود
سعی کنید روند سابق خود را بررسی کنید و موفقیت‌های خود را یادداشت کنید و با هر تغییر مثبتی یک جایزه برای خود در نظر بگیرید. - دیدن نتایج مثبت
نتایج خود را از قبل مثبت ببینید و به شکست‌های احتمالی فکر نکنید تا انرژی خود را روی اهدافتان متمرکز کنید. - افزایش مطالعه و آگاهی
با مطالعه و افزایش آگاهی فرد در اجتماع بهتر عمل می‌کند. اعتماد به نفس یعنی اطلاعاتی که روی آگاهی و توانمندی ما اثر بگذارد. اعتماد به نفس قوی ارتباطی با اتفاقات بیرونی ندارد و یک عامل درونی می‌باشد. - دوری از آدم‌های سمی
از آدم‌هایی که متبکر و مغرور هستند دوری کنید. چرا که این افراد بقیه را کوچک می‌کنند تا خودشان را بالا ببرند و این موضوع می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس شما شود. - مواجهه با ناکامی‌ها
بیرون آمدن از منطقه امن و مواجهه با برخی از ناکامی‌ها شما را قوی‌تر می‌کند تا در مواقع سخت تصمیمات بهتری بگیرید. کمال طلبی را کنار بگذارید برخی از افراد برای شروع هر کاری صبر می‌کنند تا در بهترین شرایط آن را انجام دهند اما مهم این است که مسیر را شروع کنیم و در طول مسیر سعی کنیم خودمان را تقویت کنیم و کارمان را خوب پیش ببریم. - انجام ورزش
انجمن روانشناسی آمریکا اعلام کرد ورزش می‌تواند روحیه افراد را بهتر کند و به بهبود اعتماد به نفس کمک کند. - نادیده گرفتن سندروم فریبکار
ما یک سندروم به اسم Impostor داریم که یک اشکال ذهنی ناخوشایند است. این سندروم باعث می‌شود شما را متقاعد کند که موفقیت‌هایتان واقعاً به حساب نمی‌آید و در مسیرتان تردید ایجاد می‌کند که شما کارها را به خوبی انجام نداده‌اید. - صادق بودن با خود
با خودتان صادق باشید. ایده آلگرایی را کنار بگذارید. ما باید با توجه به توانایی‌های خود در یک مسیر قدم برداریم. - تمرین مایند فولنس یا همان ذهن آگاهی
ذهن آگاهی مهارتی است که به افراد کمک می‌کند تا در لحظه زندگی کنند و گرفتار افکار گذشته و ترس از آینده نشوند. - تقویت مهارت حل مسئله
مهارت حل مسئله یکی دیگر از راهکارهای افزایش اعتماد به نفس می‌باشد. اشخاصی که از مهارت حل مسئله خوبی برخوردار هستند در هر شرایطی نقش فعالی داشته و به دنبال بهترین راه حل می‌گردند.
علل اعتماد به نفس پایین
اعتماد به نفس یک احساس درونی می‌باشد که بر اساس تصورات شما شکل می‌گیرد. به همین دلیل ارتباط چندانی با توانایی‌های شما ندارد بلکه ادراک خودتان از این فکر است که انسان ارزشمند و توانمندی نیستید. اعتماد به نفس پایین می‌تواند از دلایل زیادی صورت بگیرند برای مثال بزرگ شدن در یک محیط غیر حمایت کننده و سرزنشگر، ترس از شکست، والدین کمال طلب، والدین کنترلگر، قضاوت بیش از حد خود، جدا شدن از محیط‌های خانوادگی و دوستانه، از دلایل پایین بودن اعتماد به نفس به شمار می‌روند.
سخن نهایی
اعتماد به نفس اعتماد ما نسبت به توانایی‌هایمان است. این ویژگی قابل تقویت می‌باشد. برای این کار نیاز است نقاط قوت و ضعف خود را بشناسیم. بر روی نقاط قوت خود تاکید کنیم و نقاط ضعف خود را بهبود ببخشیم. زمانی که به پیشرفت‌های کوچک رسیدیم به خودمان پاداش دهیم. به جای حسرت گذشته و انتظار آینده بر روی حال تمرکز کنیم و اتفاقات را با نگاهی واقع بینانه تفسیر کنیم. در راه افزایش اعتماد به نفس ممکن است نیاز به کمک یک مشاور روانشناسی داشته باشیم.
